Με μία σειρά πρόσφατων τροποποιήσεων της εφαρμοστέας νομοθεσίας, γίνεται προσπάθεια εκσυγχρονισμού του Οικογενειακού Δικαίου στην Κύπρο κατά τρόπο που να συνάδει με την εξέλιξη των κοινωνικών συνθηκών και με απώτερο στόχο την αποτελεσματικότερη διεκπεραίωση των υποθέσεων με την απλοποίηση των διαδικασιών, την προστασία των δικαιωμάτων και συμφερόντων του παιδιού στα πλαίσια της διαδικασίας διαζυγίου των γονέων του και ρύθμισης της γονικής μέριμνας, την προάσπιση των ίσων δικαιωμάτων μεταξύ των διαδίκων και την εξομάλυνση των σχέσεων των εμπλεκομένων.
Ακολουθούν πιο κάτω συνοπτικά οι κυριότερες αλλαγές στο Οικογενειακό Δίκαιο που έχουν επέλθει με τους νέους τροποποιητικούς νόμους:
-
Περί Γάμου Νόμος (Ν.104 (Ι)/2003)
Η κυριότερη αλλαγή που επέφερε ο Ν. 1(Ι)/2023 είναι η εισαγωγή του συναινετικού διαζυγίου στην Κύπρο με κοινή αίτηση των διαδίκων, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν παρέλθει τουλάχιστον 6 μήνες από την ημερομηνία του γάμου και νοουμένου ότι, εφόσον υπάρχουν ανήλικα τέκνα, έχει ρυθμιστεί ή πρόκειται να ρυθμιστεί εκ συμφώνου η Γονική Μέριμνα και Επικοινωνία των τέκνων με τους διαδίκους. Μία άλλη σημαντική αλλαγή είναι η σύντμηση του χρόνου του τεκμηρίου ισχυρού κλονισμού λόγω διάστασης από τέσσερα (4) σε δύο (2) χρόνια. Μια επίσης αξιοσημείωτη τροποποίηση όσον αφορά τις προϋποθέσεις τέλεσης έγκυρου γάμου είναι η αύξηση του ηλικιακού ορίου τέλεσης γάμου από τα δεκαέξι (16) στα δεκαοκτώ (18) έτη με στόχο τη συμμόρφωση της εθνικής νομοθεσίας με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα.
-
Περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμος (Ν. 23/1990)
Με το Ν. 2(Ι)/2023 η σύνθεση των Οικογενειακών Δικαστηρίων έχει μετατραπεί από τριμελή σε μονομελή και ένα Οικογενειακό Δικαστήριο μπορεί να εκδικάζει όλες τις υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιων των Οικογενειακών Δικαστηρίων μεταξύ των ίδιων διαδίκων (διαζύγιο, γονική μέριμνα, περιουσιακές διαφορές κλπ), ανεξαρτήτως θρησκευτικής ομάδας στην οποία ανήκουν. Στόχος της τροποποίησης αυτής είναι η εξοικονόμηση δικαστικού χρόνου και η μείωση των εξόδων και της ταλαιπωρίας που συνεπάγεται η καταχώρηση διαφορετικών αιτήσεων για κάθε διαφορά οικογενειακού δικαίου. Παράλληλα, αιτήσεις προσωρινών διαταγμάτων που αφορούν τις σχέσεις των συζύγων και τις σχέσεις των γονέων και τέκνων σχετικά με θέματα τα οποία αφορούν τη γονική μέριμνα, τη διατροφή, την οικογενειακή στέγη και τη χρήση κινητής περιουσίας μπορούν να συνυπάρξουν στην ίδια αίτηση, χωρίς να απαιτείται ξεχωριστή καταχώριση αίτησης για διαφορετική δικαιοδοσία. Πολύ σημαντική αλλαγή κρίνεται και η δυνατότητα των Δικαστών να διατάσσουν αυτεπαγγέλτως την παροχή συμβουλευτικής και/ή ψυχολογικής στήριξης σε τέκνο εφόσον κρίνουν ότι είναι προς το συμφέρον του τέκνου, χωρίς να απαιτείται συγκατάθεση των γονέων του.
Με το Ν. 20(Ι)/2023 οι εφέσεις εναντίον των αποφάσεων των Οικογενειακών Δικαστηρίων θα εξετάζονται πλέον από το νεοσύστατο Εφετείο και ειδικότερα από τον Πρόεδρο του Εφετείου, με την πάροδο της μεταβατικής περιόδου.
-
Περί απόπειρας Συνδιαλλαγής και Πνευματικής Λύσης του Γάμου (Ν. 22/1990)
Για την έκδοση διαζυγίου, αποτελεί προϋπόθεση η πνευματική λύση του γάμου εφόσον ο γάμος τελέστηκε με θρησκευτική τελετή.
Μέχρι πρότινος για την πνευματική λύση απαιτείτο να λάβει χώρα διαδικασία συνδιαλλαγής μεταξύ των συζύγων η οποία ξεκινούσε με την γνωστοποίηση περί της πρόθεσης καταχώρισης αίτησης διαζυγίου στov αρμόδιo Επίσκoπo μέσω επιστολής και δεν επιτρεπόταν να καταχωρηθεί αίτηση διαζυγίου πριν περάσουν τρεις (3) μήνες από την ημερομηνία παραλαβής της επιστολής γνωστοποίησης.
Πλέον, με τον τροποποιητικό N. 226(I)/2022 η γνωστοποίηση περί της πρόθεσης καταχώρισης αίτησης διαζυγίου γίνεται μόνο ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα https://pnevmatikilysi.cy.net/ και το χρονικό διάστημα των τριών (3) μηνών έχει συντμηθεί στις έξι (6) εβδομάδες. Μία σημαντική τροποποίηση όσον αφορά το θέμα της γνωστοποίησης είναι η εξαίρεση από την υποχρέωση αποστολής γνωστοποίησης όταν ο λόγος διαζυγίου είναι ισχυρός κλονισμός λόγω άσκησης βίας στην οικογένεια. Σε αυτή την περίπτωση, η αίτηση διαζυγίου δύναται να καταχωρηθεί, χωρίς να απαιτείται η αποστολή γνωστοποίησης, νοουμένου όμως ότι έχει υποβληθεί καταγγελία στην Αστυνομία ή στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, αναφορικά με την ασκηθείσα βία και οι εν λόγω υπηρεσίες έχουν εκδώσει σχετική προς τούτο βεβαίωση.
Το παρόν άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αποτελεί νομική συμβουλή. Για περισσότερες πληροφορίες και παροχή εξειδικευμένης νομικής συμβουλής επικοινωνήστε μαζί μας για τη διευθέτηση ραντεβού.
Κ. ΧΑΤΖΗΘΩΜΑ & ΣΙΑ ΔΕΠΕ
(τηλ. 22272828, email: [email protected])
